Cách xử lý vôi cho đất và cây trồng

Cập nhật: 04/02/2023

Tác dụng của việc bón vôi

Cung cấp dưỡng chất cho cây trồng như canxi giúp cây trồng cứng cáp, giải độc, tăng khả năng chống chịu với sâu bệnh, điều kiện ngoại cảnh bất lợi như nắng nóng, phèn, mặn,…

Chống chua đất: đất canh tác nông nghiệp sử dụng phân bón hoá học qua nhiều năm đất sẽ bị suy thoái và chua ( đất chua là đất có dư lượng axit, pH nhỏ hơn 7 ) làm giảm năng suất cây trồng. Bón vôi là phương pháp rẻ tiền nhất và đơn giản nhất để khắc phục hiện tượng này.

Khử tác hại của mặn: đất bị mặn dẫn đến đất bị mất cấu trúc, rời rạc khiến cây trồng không hút được nước và các chất dinh dưỡng. Để hạn chế cần bón vôi ở những vùng đất mặn có phèn để rửa mặn cho đất.

Ức chế sự phát triển của nấm bệnh ở trong đất: đất trồng bị chua khi suy thoái là điều kiện thuận lợi để nấm bệnh phát triển. Một trong những biện pháp ức chế sự phát triển của các loài nấm bệnh là bón vôi cải tạo đất.

Tuy nhiên vôi có nhiều loại tương ứng với từng điều kiện đất đai,cây trồng khác nhau. Do đó người trồng cây cần nắm rõ ưu – nhược điểm của từng loại vôi sử dụng trong từng điều kiện để có những tác dụng tốt nhất

Phân biệt các loại vôi

Vôi tôi (Ca(OH)2), vôi nung CaO

Đặc tính: phản ứng rất mạnh khi gặp nước, đây là chất diệt khuẩn mạnh có thể tiêu diệt cả vi sinh gây hại và vi sinh có lợi trong đất trồng

Tác dụng với đất: Tăng pH của đất rất nhanh; khi pha nước tưới, sát khuẩn rất mạnh; sử dụng hổ trợ khống chế nhanh để dập dịch bệnh

Chú ý: Dễ gây hiện trạng cháy lá – rễ cây; gây bỏng da tay người khi tiếp xúc trực tiếp; chỉ nên cho vôi này vào nước- không làm ngược lại; không được kết hợp với các chế phẩm vi sinh có lợi

Vôi bột – Bột đá vôi (CaCO3)

Đặc tính:Trong đời sống bà con sử dụng loại này dưới dạng vôi bột, Phản ứng nhẹ, diệt khuẩn yếu, cung cấp Canxi

Tác dụng với đất: Làm tăng pH đất nhanh

Chú ý: Dễ sử dụng không gây cháy lá – rễ cây, không được kết hợp với các chế phẩm vi sinh có lợi

Bón vôi Dolomite (CaMg(CO3)2)

Đặc tính: Phản ứng nhẹ, khả năng diệt khuẩn yếu; cung cấp cả Canxi, Magie cho cây trồng

Tác dụng với đất: Làm tăng pH đất chậm

Chú ý: Dễ sử dụng, không gây cháy lá-rễ cây; không được kết hợp với các chế phẩm vi sinh có lợi

Để bón vôi đạt hiệu quả cao với cây và đất trồng thì người nông dân cần lưu ý theo nguyên tắc 4 đúng sau: đúng loại- đúng lượng-đúng lúc-đúng cách

Bón vôi theo nguyên tắc đúng loại

Đất bị phèn mặn và pH < 4 hoặc cây trồng bị các vấn đề bệnh ở rễ cây nên xử lý bằng vôi bột (CaCO3), vôi nung (CaO) và vôi tôi (Ca(OH)2).

Đất có pH >5- 6 sử dụng Vôi Dolomite (CaMg(CO3)2)

Bón vôi theo nguyên tắc đúng lượng

Không phải cứ nhiều là tốt mà phải căn cứ vào hiện trạng của đất và cây trồng để đưa ra mức bón vôi cho phù hợp. Với đất sét, nhiều chất hữu cơ:

+ pH từ 3,5-4,5 cần bón 2 tấn vôi/ha

+ pH từ 4,6-5,5 bón 1 tấn vôi/ha;

+ pH từ 5,6-6,5 bón 0,5 tấn vôi/ha,

+ pH > 6,5 không cần bón vôi.

Với đát cát, ít chất hữu cơ

+ pH từ 3,5 đến 4,5 bón < 1 tấn vôi/ha;

+ pH từ 4,6-5,5, bón < 0,5 tấn vôi/ha;

+ pH từ 5,6-6,5, bón < 250 kg vôi/ha;

+ pH >6,5 không cần bón vôi.

Bón vôi theo nguyên tắc đúng lúc, đúng thời điểm

Với vườn cây chưa cho thu hoạch có thể bón bất cứ vào thời điểm nào trong năm

Với các vườn đang cho trái, chỉ nên bón sau khi đã thu hoạch xong kết hợp với các biện pháp chăm sóc khác như cắt cành, tạo hình, bón phân, bồi đắp bổ sung mặt liếp, phòng trừ sâu bệnh.

Với các khu vực nhiều mưa canh tác các loại cây ăn quả có múi hay các cây công nghiệp ngắn ngày nên bón vôi sau cơn mưa để có hiệu quả cao nhất

Riêng với các cây trồng có múi như:cam,bưởi thì phun vôi cũng là cách làm tăng độ ngọt cho trái

Với các cánh đồng trồng lúa nước,để khử phèn chua hay khử trùng cho đất,nên phun rắc vôi trước khi gieo sạ lúa từ 15-20 ngày

Bón vôi theo nguyên tắc đúng cách

Với địa hình bằng phẳng hay trên diện tích nhỏ: rải đều lượng vôi trên mặt đất rồi dùng cào răng xới sâu 5-10 cm để trộn đều vôi với đất rồi tưới nước từ từ, tưới nhiều lần cho vôi hòa tan trong đất mới có tác dụng tốt.

Riêng với các loại cây ăn quả, cây công nghiệp ngắn ngày hay đối với khu dân cư, khu vực chăn nuôi cần khử trùng chúng tôi khuyên bà con nên sử dụng máy phun vôi bột cây trồng để có thể phun đi cao xa và phun đều được nhiều diện tích cây trồng nhất.

Lưu ý những tác hại khi sử dụng vôi trong nông nghiệp

Tiêu diệt hệ vi sinh vật có hại lẫn có lợi: Trong đất có rất nhiều vi sinh vật có lợi cho đất, khi bón vôi sẽ tiêu diệt các vi sinh vật này

Làm mất chất dinh dưỡng: Vôi khi gặp các loại phân bón chứa đạm sẽ làm mất đạm khiến cây không hấp thu được. Hầu hết các loại phân vô cơ như Urê, SA, NPK, DAP, Lân…đều kỵ vôi .

Khi bón vôi không nên trộn chung với bất kỳ lọai phân gì, bón trước hoặc sau đợt bón phân ít nhất 15 ngày.

Bón vôi là việc làm cần thiết và giá rẻ nhất đối với nhà nông, tuy nhiên cần bón đúng loại-đúng liều lượng-đúng lúc-đúng cách mới đảm bảo phát huy hết tác dụng của vôi đối với đất và cây trồng.